O Ponte Fabricio, γνωστός και σαν γέφυρα των Τεσσάρων Κεφαλών (ponte dei Quattro Capi) ή Pons Judaeorum (γέφυρα των Εβραίων) είναι η πιο παλιά γέφυρα του Τίβερη. Λέγεται πως η γέφυρα Ponte Milvio είναι ακόμη πιο παλιά αλλά σε αντίθεση με τον Ponte Fabricio, από την αρχική της μορφή δεν έχει απομείνει κανένα στοιχείο.

O Ponte Fabricio κατασκευάστηκε το 62 π.Χ, αντικαθιστώντας μια ξύλινη κατασκευή, ακόμη πιο παλιά.Έχει μήκος 58 μ και συνδέει την αριστερή όχθη του Τίβερη με την Isola Tiberina (νήσος Τιβερίνα). Η κατασκευή του κρίθηκε αναγκαία για να μπορεί να προσφέρει πρόσβαση στον ναό του Ασκληπιού που βρίσκονταν στο νησάκι.

Υπάρχουν διάχυτα ρωμαϊκά στοιχεία πάνω στην γέφυρα που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας και που επιβεβαιώνουν τις γραπτές μαρτυρίες της εποχής για την παρουσία της γέφυρας. Πάνω απ’ όλα, και στις δύο πλευρές της γέφυρας αναφέρεται το όνομα του τότε επιμελητή των οδών (curator viarum) από τον οποίο η γέφυρα πήρε το όνομα της: Lucius Fabricius. Λεπτομερώς, η επιγραφή έχει ως εξής:
“L[ucius] Fabricius C[aii] F[ilius] Cur[ator] viar[um] faciundum coeravit” (ο Λούκιος Φαμπρίκιος, γιός του Κάιου, με την ιδιότητα του υπευθύνου επί των οδών, επιμελήθηκε της κατασκευής).

Ο ponte Fabricio δίπλα στη νήσο Tiberina

Ο ponte Fabricio δίπλα στη νήσο Tiberina

Η γέφυρα αποκαταστήθηκε το 1679 επί πάπα Ιννοκέντιου XI και σε διάφορα σημεία ξαναχτίστηκε. Η παράδοση λέει πως το όνομα «γέφυρα των Εβραίων» το πήρε από την γειτνίαση με το διπλανό γκέτο ενώ για το άλλο όνομα, «γέφυρα των Τεσσάρων Κεφαλών» υπάρχει και σχετικός μύθος: Λέγεται πως ο πάπας Σίστος E’ ανάθεσε μια ανακαίνιση της γέφυρας σε τέσσερεις αρχιτέκτονες οι οποίοι δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να τσακώνονται μεταξύ τους για μικροαιτίες. Όταν λοιπόν τα έργα επιτέλους τελείωσαν, ο πάπας, μην αντέχοντας άλλο, έβαλε και τους αποκεφάλιζαν πάνω στην ίδια την γέφυρα, διατάζοντας να τοποθετηθεί σαν ανάμνηση της εργασίας τους ένα ερμαϊκό άγαλμα με τέσσερεις κεφαλές. Μάλλον όμως ο μύθος δεν είναι αληθινός γιατί τα αγάλματα είναι δύο, με συνολικά 8 κεφαλές…

Ponte Fabricio, λεπτομέρεια επιγραφής

Σίγουρα μια βόλτα στον Ponte Fabricio αξίζει, είτε από μέρα, διασχίζοντας τον Τίβερη και κάνοντας μια επίσκεψη στην Ιsola Tiberina, είτε από βράδυ, κάνοντας έναν ρομαντικό περίπατο πάνω σε μια χιλιετή γέφυρα, αγναντεύοντας το φεγγάρι.

ΧΑΡΤΗΣ