Η γνωστή δίκη του Γαλιλαίου έλαβε χώρα στη Ρώμη το 1633. Ο Γαλιλαίος, κατηγορούμενος από την Ιερά Εξέταση για αίρεση και αποστασία λόγω της θεωρίας του περί ηλιοκεντρισμού, τελικά θα καταδικαστεί, θα απαρνηθεί τον Κοπέρνικο και θα αναγκαστεί να αποκηρύξει τις ιδέες του. Το γνωστό «και όμως κινείται!» αποδείχτηκε τελικά μύθος, ποτέ δεν ξεστόμισε κάτι τέτοιο στο τέλος της δίκης. Αλλά και οι δικαστές του, ίσως γνωρίζοντας πως οι καιροί είχαν αλλάξει ανεπιστρεπτί, του επέβαλαν μια αρκετά ελαφριά ποινή: για τρία χρόνια, μια φορά την εβδομάδα, θα έπρεπε να απαγγέλει τους επτά Ψαλμούς της Μετανοίας. Αλλά ούτε και αυτό θα πράξει, καθώς ζήτησε και έλαβε την άδεια να τους απαγγέλει αντί αυτού η κόρη του Βιργινία, η οποία ήταν καλόγρια σε μοναστική απομόνωση.
Πού ακριβώς έγινε η δίκη της Ιεράς Εξέτασης;
Θα πρέπει να πάμε δίπλα στο Πάνθεον, στην piazza della Minerva, να στραφούμε προς την εκκλησία και να κοιτάξουμε προς τα αριστερά. Το επιβλητικό κτίριο που δα δούμε και που σχηματίζοντας γωνία φτάνει μέχρι την εκκλησία ανήκε κάποτε ολόκληρο στους Δομινικανούς, όπως φυσικά και ο ναός της Santa Maria sopra Minerva.
Ιστορική ανασκόπηση
Αρχικά, κατά τον 13° αιώνα, κάποιοι Δομινικανοί μοναχοί θα εγκατασταθούν εδώ, δημιουργώντας ένα πρώτο πυρήνα μοναστηριού με κιόστρο (κήπο με περιστύλιο). Ήδη, ύστερα από έναν αιώνα, υπήρχαν πάνω από 50 μοναχοί και το συγκρότημα αποτελούσε μια από τις πιο σημαντικές πραγματικότητες της Ρώμης. Κατά τoν 15° αιώνα θα έχουμε έντονες οικοδομικές δραστηριότητες λόγω των δωρεών πλούσιων οικογενειών και προστατών καρδιναλίων.
Το μοναστήρι θα γίνει τόσο σημαντικό ώστε εδώ θα γίνουν δύο παπικά κονκλάβια. Το Δομινικανικό μοναστήρι της Μινέρβα αποτέλεσε ένα σημαντικότατο κέντρο της ρωμαϊκής θρησκευτικής ζωής και δεν προκαλεί έκπληξη η παρουσία μεγάλων μορφών της εποχής όπως η Αγία Αικατερίνη της Σιένα (1347-1380) και ο Fra Angelico (1395-1455), οι οποίοι έζησαν στο μοναστήρι και έχουν ταφεί στη διπλανή βασιλική.
Κατά το Το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα το συγκρότημα θα γίνει έδρα των υψηλών ιεραρχιών του Τάγματος και θα γίνει ολοένα και πιο σημαντικό στην καθολική μεταρρύθμιση. Μάλιστα, το 1563 ο Πίος Δ’ θα υποδείξει την εκκλησία του μοναστηριού ως σημείο άφιξης της μεγαλοπρεπούς λιτανείας που πραγματοποιήθηκε για την επιτυχία της Συνόδου του Τρέντο.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στις 14 Σεπτεμβρίου 1628 ένα παπικό διάταγμα χαρακτήρισε το μοναστήρι της Μινέρβα έδρα της Ιεράς Εξέτασης. Σε μια από τις αίθουσές του θα γίνει η τελική ακρόαση της δίκης του Γαλιλαίου, ο οποίος εδώ, στις 22 Ιουνίου 1633, θα αποκηρύξει την κοπερνικιανή θεωρία.
Η παρακμή θα επέλθει όταν οι Δημοκρατικοί Γάλλοι του Ναπολέοντα θα μπουν στη Ρώμη και το μοναστήρι θα μεταβληθεί σε στρατώνα και στάβλο. Το μοναστήρι θα δεχτεί το τελειωτικό χτύπημα το 1871, με την απαλλοτρίωση του από το νεοσύστατο ιταλικό κράτος. Τέλος, κατά τις Συνθήκες του Λατερανού του 1929, ένα μέρος του επέστρεψε στους Δομινικανούς.
Το κιόστρο
Το κιόστρο αποτελεί το κόσμημα του μοναστηριού. Δεν είχε μόνο διακοσμητικό σκοπό, εδώ οι μοναχοί εκτελούσαν ένα είδος περιπατητικής προσευχής, περπατούσαν γύρω από τον κήπο ψιθυρίζοντας τα 15 Μυστήρια του Ροζαρίου. Κατασκευάστηκε μαζί με το μοναστήρι τον 13° αιώνα αλλά οι διακοσμήσεις της εποχής δεν υπάρχουν πια γιατί αντικαταστάθηκαν από άλλες, σημαντικότατες, κατά τον 15° αιώνα. Οι τοιχογραφίες που έφτασαν στις μέρες μας συντηρήθηκαν πριν λίγα χρόνια και έχουν αρκετά ζωντανά χρώματα. Η θεματολογία των τοιχογραφιών είναι άκρως θρησκευτική και αφορά τα Μυστήρια του Ροζαρίου και τον βίο του Θωμά Ακινάτη, έναν άγιο που προέρχεται από τις τάξεις των Δομινικανών.
Οι σημαντικότεροι καλλιτέχνες που εργάστηκαν στο κιόστρο ήταν οι Francesco Nappi, Giovanni Battista Ruggeri, Cesare Torelli, Giovanni Valesio και Giuseppe Puglia.
Ας σταθούμε σε κάποιες τοιχογραφίες.
Θα αφήσουμε τον κήπο και θα μπούμε στο μοναστήρι με κατεύθυνση προς τη βιβλιοθήκη, αποφεύγοντας τα κελιά των μοναχών. Θα κάνουμε μια πρώτη στάση στην πιο πρόσφατη βιβλιοθήκη, που χρησιμεύει σαν αναγνωστική αίθουσα.
Θα συνεχίσουμε και θα ανεβούμε στον επόμενο όροφο, προς την Biblioteca Casanatense, μια βιβλιοθήκη που δημιουργήθηκε το 1700, όταν μετά το θάνατό του ο καρδινάλιος Casanate δώρησε την προσωπική βιβλιοθήκη του στο μοναστήρι. Σε αυτή ανήκαν 25.000 τόμοι και βρίσκονται όλοι εδώ. Δυστυχώς θα σταθούμε στο προθάλαμό της, η πρόσβαση απαγορεύεται.
Θα ολοκληρώσουμε την επίσκεψή μας επιστρέφοντας στον κήπο. Θα μπούμε σε μια αίθουσα που τώρα μάλλον χρησιμεύει σαν χώρος κατηχητικού και θα σταθούμε μπροστά σε ένα μισοτελειωμένο άγαλμα, ακουμπισμένο στον τοίχο. Είναι μυστήριο πώς κατέληξε εδώ.
H πρόσβαση στον κήπο και στο κιόστρο της Santa Maria Sopra Minerva είναι αρκετά δύσκολη γιατί επιτρέπεται με συνοδεία μια-δυό φορές το μήνα, σε μη καθορισμένες ημερομηνίες.
Βρίσκεται εδώ.
Leave A Comment