Incipis Aprili, transis in tempora Maii: Alter te fugiens, cum venit alter habet. cum tua sint cedantque tibi confinia mensum, convenit in laudes ille vel ille tuas.

You begin in April, and pass into May’s span: One claims you fleeing, the other as it comes on. Since the boundaries of the months are yours, And defer to you, either’s fitting for your praise.

Οβίδιος, Fasti (V,185-188)

 

H Φλόρα ήταν η ρωμαϊκή θεά των λουλουδιών, της άνθισης των σιτηρών και όλων των φυτών που χρησίμευαν στην διατροφή του ανθρώπου. Αργότερα ταυτίστηκε με την ίδια την Άνοιξη.

Ο ναός της βρίσκονταν στους πρόποδες του Αβεντίνου λόφου. Με την πτώση της αυτοκρατορίας και το πέρασμα των αιώνων -και προπαντός με την καταστροφή των υδραγωγείων- ο άλλοτε πυκνοκατοικημένος λόφος θα εγκαταλειφτεί και η περιοχή θα γίνει γεωργική έκταση, έξω από την συρρικνωμένη πλέον πόλη. Τα ίχνη του ναού θα χαθούν για πάντα.

Γύρω στα 1600 ο χώρος όπου κάποτε υπήρχε ο ναός θα δοθεί στην εβραϊκή κοινότητα για την δημιουργία ενός εβραϊκού νεκροταφείου, το οποίο θα παραμείνει εκεί για τρεις αιώνες, μέχρι το 1934. Κατά την διάρκεια του φασισμού, στα πλαίσια των ρατσιστικών νόμων και της λεγόμενης «αυτάρκειας», η περιοχή θα δημευθεί και θα δημιουργηθούν τα «περιβόλια του πολέμου». Ήταν περιορισμένες αστικές εκτάσεις, ακόμη και στα κέντρα των πόλεων, όπου το καθεστώς, μετά την καταδίκη από την Κοινωνία των Εθνών και για καθαρά προπαγανδιστικούς σκοπούς, θα στήσει την κωμωδία της γεωργικής καλλιέργειας κάθε σπιθαμής ωφέλιμης γης, ώστε ο πληθυσμός να είναι, διατροφικά τουλάχιστον, αυτάρκης.

Με το τέλος του πολέμου το ιταλικό κράτος θα δημιουργήσει σε άλλο χώρο ένα νέο εβραϊκό νεκροταφείο και εκεί που κάποτε υπήρχε ο ναός της Φλόρας ο Δήμος θα δημιουργήσει τον δημοτικό ροδώνα.

Ο ροδώνας του Δήμου της Ρώμης (roseto comunale) βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του Αβεντίνου λόφου, με φόντο τα ερείπια των παλατιών των αυτοκρατόρων και το Τσίρκο Μάσιμο. Πρόκειται για μια έκταση 10.000 τ.μ. που φιλοξενεί περίπου 1000 ποικιλίες τριανταφυλλιών που προέρχονται από όλο τον κόσμο. Ο ροδώνας είναι χωρισμένος σε δύο τμήματα. Ένα τμήμα, το πιο μεγάλο, φιλοξενεί μια μόνιμη συλλογή 1.100 ποικιλιών, ενώ ένα δεύτερο τμήμα είναι αφιερωμένο στην «Premio Roma», την ετήσια παγκόσμια έκθεση που γίνεται κάθε χρόνο.

Οι τριανταφυλλιές είναι τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπουν την παρατήρηση της εξέλιξής τους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και διαχωρίζονται σε κλασικές, βοτανικές και μοντέρνες. Ορισμένες ποικιλίες είναι σπάνιες ενώ άλλες είναι μοναδικές στον κόσμο.  Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν αξιοπερίεργες ποικιλίες όπως η Rosa Chinensis Viridiflora, με πράσινα πέταλα, η Rosa chinensis Mutabilis, η οποία αλλάζει χρώμα μέρα με τη μέρα και η Rosa foetida, όμορφη αισθητικά αλλά με άκρως δύσοσμα πέταλα.

Προς τιμή της παρελθούσας ιστορίας του χώρου, το πρώτο τμήμα χωρίζεται με δρομάκια που όλα μαζί σχηματίζουν μια εβραϊκή επτάφωτη λυχνία. Ο ωοειδής χώρος στo δεύτερο τμήμα φιλοξενεί τις νικήτριες ποικιλίες των περασμένων ετών, συμπεριλαμβανομένης της νικήτριας της πρώτης έκθεσης του 1933.

Ο ροδώνας της Ρώμης είναι ανοικτός στο κοινό μόνο για 40-45 μέρες τον χρόνο, κατά την περίοδο της άνθισης, από τις αρχές Μαΐου έως τα μέσα Ιουνίου, από το πρωί μέχρι την δύση και η είσοδος είναι ελεύθερη. Η προσέλευση του κόσμου, ντόπιων και τουριστών είναι σημαντική, ειδικά κατά τα ηλιόλουστα πρωινά.

Αν και πρόκειται για σύμπτωση, αυτή η «γιορτή» των τριανταφυλλιών συμπίπτει εποχιακά με τα Floralia ή Ludi Florales, γιορτή αφιερωμένη στην θεά Φλόρα, που λάμβανε χώρα στην αρχαία Ρώμη από τα τέλη Απριλίου μέχρι τις πρώτες μέρες του Μαΐου.

MAP